Nền văn học Ragusa mà các thứ tiếng Latinh, tiếng Ý và tiếng Croatia cùng chung sống đã nở rộ vào thế kỷ 15 và 16.[34] Tiếng Croatia thường được sử dụng trong các tầng lớp thấp hơn, tiếng Ý ở tầng lớp trên. Tiếng Ragusa là song ngữ chung: việc nói chuyện bằng tiếng Croatia được coi là một bổn phận chung hằng ngày và tiếng Ý trong những dịp chính thức hoặc pha trộn cả hai. Tác phẩm văn học nổi tiếng của người Ragusa đều được viết bằng cả tiếng Croatia và Ý. Mà theo lời Graubard:

Trong thời kỳ Phục hưng, Venezia cai trị Dalmatia và Ragusa đã sản sinh ra tầng lớp trí thức có ảnh hưởng – chủ yếu là giới quý tộc nhỏ và giáo sĩ, đặc biệt là tu sĩ Dòng Tên – những người đã giữ gìn ký ức sống còn của Croatia và ngôn ngữ Croatia khi họ sáng tác hay dịch các vở kịch và sách vở từ tiếng Ý và Latinh sang tiếng địa phương. Chẳng phải là vấn đề gì mà các phương ngữ của Dalmatia và Dubrovnik đều khác nhau một trời một vực... và cả hai phương ngữ này hơi khác so với phương ngữ của Zagreb, thủ đô miền bắc dưới sự thống trị của nhà Habsburg. Họ vẫn nghĩ về nó như Croatia.... Nhà thơ Dubrovnik của Croatia là Dominko Zlatarić (1555-1610) đã giải thích trong trang đầu sách bản dịch vở bi kịch của ông năm 1597 nhan đề Elektra and Tasso's Aminta của Sophocles rằng nó đã được "iz veće tudieh jezika u Hrvacki izlozene", "dịch từ nhiều ngôn ngữ nước ngoài ở Croatia".[35]

Trong số đó có các tác phẩm của những nhà văn như Džore Držić, Marin Držić, Ivan Bunić Vučić, Ignjat Đurđević, Ivan Gundulić, Šišmundo (Šiško) Menčetić, Dinko Ranjina; và các nhà văn về sau, bên cạnh những người khác từ thế kỷ 16 đến thế kỷ 19 đã tuyên bố thẳng thừng mình là người Croatia và ngôn ngữ của họ là tiếng Croatia: Vladislav Menčetić, Dominko (Dinko) Zlatarić (xem ở trên), Bernardin Pavlović, Mavro Vetranović, Nikola Nalješković, Junije Palmotić, Jakov Mikalja, Joakim Stulli, Marko Bruerović, Peter Ignaz Sorgo, Antun Sorkočević (1749–1826), Giovanni Francesco Sorgo (1706–71). Các tác phẩm tiếng Croatia từ nước cộng hòa Dubrovnik đã có một vai trò lớn trong sự phát triển của nền văn học Croatia, cũng như tiếng Croatia hiện đại.